کد مطلب:48908 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » قرآن

برخي از علمأ كه معتقدند قرآن مخلوق خدا نيست، منظورشان چيست؟

بايد بدانيم كه اين مطلب در واقع به حدوث و قدم قرآن به معناي حادث بودن يا قديمي بودن قرآن كريم برميگردد و از دوران بنيعباس مطرح بوده است. عدهاي از علمأ اهلسنت كه از فرقه اشاعره بودهاند به قدم قرآن و غير مخلوق بودن آن نظر دادهاند به اين معنا كه كلام بر دو گونه است: يك قسم كلام لفظي است همانند كلام ما انسانها كه يك سلسلة حروف و اصوات است كه مفيد مراد و مقصود باشد، قسم ديگر كلام نفسي است، كه اين نوع كلام خداوند قائم به ذات اقدس خداوند است نه قائم به حرف و يا صوت و يا ترتيب و يا لغتي، و اين كلام نفسي كه يكي از صفات ذاتيه خداوند است و به ذات او برميگردد، قديم است به قدمت خود خداوند متعال و چون قديم است مخلوق نميتواند باشد.(البيان في تفسير القرآن، آيت الله خويي;، ص 405، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات / الالهيات، آيت الله سبحاني، ص 189ـ220، المركز العالمي لدراسات الاسلامية.)

نكته قابل ذكر اين كه، تمامي فرق اسلامي غير از فرقه اشاعره و به خصوص ما شيعيان به پيروي از اهلبيت: قائل به حدوث قرآن ميباشيم، البته اگر منظور از كلام الله محتوا و مضمون آن باشد، به طور قطع قديم است به اين معنا كه در علم خداوند بوده و علم واسع پروردگار هميشه به آن احاطه داشته است و اگر منظور اين الفاظ و اين كلمات و به عبارتي همان وحياي باشدكه بر پيامبر اكرم9 نازل شده است، آن هم بدون شك حادث است، يعني پيش از آنكه بر زبان پيامبر جاري شود وجود خارجي نداشته است.( ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 13، ص 357، دارالكتب الاسلامية / علوم القرآن عند المفسرين، مركز فرهنگ و معارف قرآن، ج 1، ص 127ـ156، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم / كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، علامه حلي;، ص 289، مؤسسة النشر الاسلامي. )

و در پايان اين نكته نيز قابل توجه است كه ائمه: شيعيان را از اين گونه بحثها پرهيز ميفرمودند، طي نامهاي كه امام هادي7 به يكي از شيعيان خود در بغداد مينويسد، ميفرمايد: ...به نظر، جدال در اين بحث از بدعتهاي حكومتهاي ستمگر است، كه در شيوع اين بدعت هم پرسشگر از موضوعي ميپرسد كه سودي براي او ندارد و پاسخگو سخني ميگويد كه به او مربوط نيست. خالق فقط خداوند است و جز او همه مخلوقند و قرآن كلام خداست.

مبادا از پيش خود نامي براي قرآن برگزيني كه در آن صورت از گمراهان خواهي بود.(بحارالانوار، علامه مجلسي;، ج 92، ص 118، مؤسسة الوفأ.)